افسردگی یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها در جهان است. هر فردی در زندگی خود ممکن است دوره‌ای از افسردگی با شدت‌های مختلف را تجربه کرده باشد. ابتلا به افسردگی در نوجوانان، به دلیل حساسیت بالای این سن، تأثیر بیشتری از سایر دوره‌ها دارد. البته ممکن است فرزند شما تحت‌تأثیر تغییرات بلوغ نیز دچار علائمی شود که مشابه افسردگی است. اما باید بدانید این علائم تنها چند روز ادامه دارند و بعد از آن به روند سابق برمی‌گردند.
درصورتی‌که علائم برای چند هفته ادامه‌دار شده باشد و در فعالیت‌های عادی و روند معمول زندگی اختلال ایجاد کرده باشد، می‌توان احتمال داد که فرزند شما به افسردگی مبتلاست و باید برای درمان آن اقدام کرد. درصورتی‌که افسردگی درمان نشود می‌تواند در آینده باعث بروز مشکلات جدی‌تر و خطرناکی شود. والدین نقش مهمی در روند بهبود و درمان فرزندشان دارند و می‌توانند با حمایت‌های عاطفی و درک کردن و عشق ورزیدن به آنها، سیر بهبودی را سرعت ببخشند.
درهرصورت توجه داشته باشید که افسردگی در نوجوانان ممکن است در اکثر اوقات ملموس نباشد ازاین‌رو شاید آن را جدی نگیرید یا تصور کنید به‌صورت خودبه‌خود درمان می‌شود. اما این تصور ممکن است به قیمت نابودی آینده فرزندتان تمام شود. با ما تا پایان این مقاله همراه باشید تا با علائم افسردگی و راه‌های درمان آن آشنا شوید و از همه مهم‌تر به نقش خودتان به‌عنوان والد در درمان افسردگی فرزندتان پی ببرید.
علل افسردگی در نوجوانان
افسردگی در نوجوانان می‌تواند علت‌های مختلفی داشته باشد. تحقیق‌ها و پژوهش‌های زیادی دراین‌رابطه صورت‌گرفته است. نتیجه تمام این پژوهش‌ها به چند عامل مهم در بروز افسردگی اشاره می‌کند که در ادامه این عوامل را باهم بررسی می‌کنیم.
ژنتیک
از عوامل افسردگی در نوجوانان می‌توان به ژنتیک و زمینه‌های وراثت اشاره کرد. اگر سابقه چنین بیماری در خانواده وجود داشته باشد، احتمال ابتلا افزایش می‌یابد.
بحران‌های دوران کودکی
اگر نوجوان در دوران کودکی خود وقایع ناگواری مثل تجاوز، طلاق، سوگ، آزار و اذیت جسمی و جنسی و … را تجربه کرده باشد، آثار آن ممکن است در سنین بلوغ خود را بیش‌ازپیش نشان دهند.
تداخل هورمونی
مشکلات هورمونی یکی از رایج‌ترین عوامل در بروز افسردگی در نوجوانان است. این مشکلات باید توسط پزشک مربوطه پیگیری شده و تحت درمان قرار گیرد. مصرف مواد مخدر یکی از عواملی است که روی هورمون‌ها تأثیرگذار است. در این سن به دلیل حس کنجکاوی زیادی که وجود دارد ممکن است نوجوان به سمت مواد مخدر کشیده شده و در نهایت به افسردگی نیز مبتلا شود.
کمبود محبت
محبت و عشق والدین از اساسی‌ترین نیازهای یک فرزند در هر سنی است. دوران نوجوانی به دلیل روحیه شکننده و حساسیت زیاد، احتیاج به توجه و محبت بیشتری دارد. ازاین‌رو با توجه کردن و محبت به فرزندتان می‌توانید از وقوع بیماری‌های روانی و آسیب‌های روحی پیشگیری کنید.
احساسات آسیب‌زا مثل استرس یا کمبود اعتمادبه‌نفس
وجود استرس و اضطراب تا حدی طبیعی است. اما در برخی نوجوانان این استرس بیش از میزان نرمال و در بازه زمانی طولانی است و در نهایت می‌تواند منجر به افسردگی شود. احساسات ناخوشایند دیگری مثل خودکم‌بینی و رنج بردن از احساسات غم‌انگیز و ناخوشایند برای مدت‌های طولانی می‌تواند باعث بروز افسردگی شود.
علائم افسردگی در نوجوانان
برای تشخیص علائم افسردگی در نوجوانان، لازم است والدین، معلمان و سایر افرادی که به‌نوعی مراقب نوجوان هستند به علائم و نشانه‌های افسردگی توجه کنند. نوجوانان ممکن است خودشان متوجه تغییرات و نوسانات رفتاری نباشند؛ بنابراین دیگران باید در کشف علائم افسردگی و تشخیص آن به آنها کمک کنند.
توجه داشته باشید که تشخیص افسردگی ممکن است کاری دشوار باشد. لزوماً افسردگی با غمگین بودن فرد و گریه و زاری همراه نیست. در برخی موارد فرد در ظاهر خوب به نظر می‌رسد اما از درون احساسات ناخوشایندی دارد. علائم افسردگی بسیار زیاد است اما از شایع‌ترین علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس غم، ناامیدی و سرخوردگی
- نداشتن انگیزه کافی برای انجام فعالیت‌های روزانه
- احساس خشم و پرخاشگری
- تحریک‌پذیری
- انزوا و کناره‌گیری از جمع
- بی‌قراری
- لذت نبردن از فعالیت‌هایی که قبلاً به آنها علاقه داشتند
- کم‌خوابی یا خواب زیاد
- ازدست‌دادن اشتها یا پرخوری
- کمبود انرژی
- پایین بودن میزان تمرکز
- درد در نواحی مختلف بدون دلیلی خاص
- گریه‌های مکرر
- افکار مرگ یا خودکشی
درمورد افکار خودکشی علائم هشداردهنده‌ای وجود دارد که می‌توانید با توجه به آنها تا حدودی به این افکار در فرزندتان پی ببرید. از جمله این علائم می‌توان به حرف‌زدن یا شوخی‌کردن درباره موضوع خودکشی اشاره کرد. در برخی موارد فرزند شما این افکار را با صدای بلند اعلام می‌کند به‌عنوان‌مثال می‌گوید “دوست دارم بمیرم” یا جملاتی شبیه به این.
البته در همه موارد این جملات به معنی وجود افکار خودکشی در نوجوان نیست. ممکن است از روی عصبانیت یا برای جلب‌توجه باشد. اما اگر فرزند شما دیگر علائم افسردگی را نیز دارد بهتر است این جملات را جدی بگیرید.
علائم دیگری مثل انجام رفتارهای پرخطر، خداحافظی کردن با عزیزان، نوشتن متن‌ها یا داستان‌هایی درباره مرگ و داشتن احساس خوشایند نسبت به مرگ از دیگر موارد هشداردهنده هستند.
