آموزش به نسل جوان، از دغدغه‌های مهم برای تمام ملت‌ها و دولت‌هاست. چراکه آینده متعلق به آنهاست و می‌توانند وجود یا تنزل سرزمین‌ها را تضمین کنند. به‌همین دلیل، مدارس در سراسر جهان تلاش می‌کنند با درس گرفتن از اشتباهات گذشته، نیازها و شناخت روحیات انسان، متدهای جدیدی را برای آموزش‌و‌پرورش در پیش بگیرند. مدارس و مراکز آموزشی دیگر نیز، با بررسی روال تغییرات و نتایجی که آن مدارس در درازمدت به‌دست می‌آورند، برخی الگوهای آن‌را به‌عنوان متدهای نو به‌کار می‌گیرند. یکی از این مدارس پیشرو، مدرسه سان‌شاین در استرالیا است. این مجتمع آموزشی از سال 1994، با توجه به «نظریه انتخاب» ویلیام گلستر، تغییراتی را ایجاد کرد. در این مقاله از وبلاگ مدرسه پسرانه رهیار به نظریه انتخاب و چگونگی کاربرد آن در مدرسه سان‌شاین، پرداخته‌ایم.
سان‌شاین اولین مدرسه بر پایه تئوری انتخاب در استرالیا
نظام‌های آموزشی پیشرو، معمولا بر یک محور قدرتمند کارشان را آغاز می‌کنند. نقطه‌ی عطفی که ممکن است آموزش‌های کهن را تغییر دهد و اثرات مهمی در تفکرات والدین و جامعه نیز ایجاد کند. به‌همین دلیل مدارس پیشرو در ساختن آینده آموزشی سرزمین‌ها اهمیت بسیاری دارند و نتایجی که به‌دست می‌آورند گاهی فرامرزی خواهد بود.
مدرسه سان‌شاین استرالیا نیز از این دست محیط‌های آموزشی است. این مدرسه برای درک بهتر رفتار انسان، نظریه انتخاب را برگزید و در سال 2003، به‌عنوان اولین مدرسه کیفی استرالیا شناخته شد.
این مدرسه به‌طور فعال روابط باکیفیت ایجاد می‌کند. ضمنا همه را تشویق می‌کند محیطی را فراهم کنند که نیازها را برآورده کند و همه یادگیرندگان و کارکنان، برای دستیابی به پتانسیل‌های بالقوه خود، فضایی مناسب را داشته باشند.
نظریه انتخاب چیست؟
اگر دوست دارید بدانید ویلیام گلستر در نظریه انتخاب خود چه گفته، باید برای‌تان به‌صورت خلاصه بگوییم که این نظریه درباره انتخاب‌ها، چگونگی و چرایی آنها صحبت می‌کند. این نظریه می‌گوید هر کاری که می‌کنیم، یک رفتار است و از درون ما سرچشمه می‌گیرد. این نگاه درواقع برخلاف آن نظریه‌ای است که می‌گوید جهان بیرونی، مارا برانگیخته می‌کند.
تئوری انتخاب اصول مشخصی نیز دارند و به موضوعات مهمی می‌پردازند. ازجمله اینکه ما مالک کسی نیستیم و نمی‌توانیم رفتارهای دیگران را کنترل کنیم، بلکه تنها می‌توانیم رفتار خودمان را تغییر دهیم.
علاوه بر این، تئوری انتخاب معتقد است که حتی بیماری‌های ما از مشکلات رابطه‌ای سرچشمه می‌گیرد و رفتار ما، باز هم اینجا مهم است.
در مدرسه سان‌شاین نیز اصول زیر براساس نظریه انتخاب وجود دارد:
- رفع ترس و اجبار
- انجام کار با کیفیت، عمیقا رضایت‌بخش است
- روابط کیفی امکان یادگیری با کیفیت را فراهم می‌کند
- خودارزیابی و تأیید مشترک منجر به نتایج یادگیری با کیفیت می‌شود
- رفتار همیشه هدفمند و انتخابی است (و بهترین تلاش ما در آن زمان برای ارضای نیازهای اساسی است)
- من هر کاری را که انجام می‌دهم (و عملاً تمام آنچه را که فکر می‌کنم) انتخاب می‌کنم. احساسات و فیزیولوژی من نتیجه مستقیم این انتخاب‌هاست.
- ما به طور درونی توسط ژن‌هایمان هدایت می‌شویم تا نیازهای اساسی خود (بقا، عشق و تعلق، قدرت، آزادی، سرگرمی و لذت) را برآورده کنیم.
- اگر چیزی را که نیاز داریم به دست نیاوردیم، ما می‌توانیم کاری و فکری که لازم است را تغییر دهیم.
مدرسه سان‌شاین چگونه از تئوری انتخاب استفاده می‌کند؟
تئوری انتخاب زیربنای همه کارهایی است که در مدرسه ایالتی سان‌شاین انجام می‌شود. درواقع کیفیت روابط در اولویت است. کمک به فراگیران برای درک اینکه چگونه و چرا رفتار می‌کنند و چگونه می‌توانند کنترل موثرتری بر زندگی خود داشته باشند بخشی از برنامه هر روز و هر کلاس است.
روش‌های استفاده از تئوری انتخاب
- استفاده از کارکنان آموزش دیده در نظریه انتخاب، واقعیت درمانی و مدیریت رهبری
- اجرای برنامه درسی تئوری انتخاب در کل مدرسه، با درس‌ها و تجربیات صریح که در تمام سطوح سال تدریس می‌شود.
- کمک به فراگیران برای شناسایی و تعادل نیازهای اساسی خود
- کمک به فراگیران برای رشد خود مدیریتی مسئولانه
- ارزیابی مستمر شیوه‌های خود با پرسیدن، «آیا کاری که ما انجام می‌دهیم نتایج دلخواه را برای ما به ارمغان می‌آورد؟»
- ارائه مداوم حمایت برای کسانی که به آن نیاز دارند
شما چه فکر می‌کنید؟
مدرسه سان‌شاین نمونه موفقی از ارائه تئوری انتخاب و جاری شدن آن در یک سیستم آموزشی است. در مجتمع آموزشی رهیار نیز، تئوری انتخاب اهمیت بالایی دارد. از پایه‌های نخست تحصیلی تا آن زمان که فرزندان ما برای خروج از مدرسه آماده می‌شوند، تئوری انتخاب به‌آنها، به‌ما و به والدین کمک می‌کند تا نگرشی متفاوت به شیوه‌های آموزش، انسان و توانایی‌های آن داشته باشیم. آیا شما هم تجربه شیوه‌های نوین آموزشی و تربیتی را داشته‌اید؟ فکر می‌کنید اولین زمان برای آموزش تئوری انتخاب چه سن و سالی است؟
منبع: سایت مدرسه سان‌شاین
